GÜNEŞ KIRICI NEDIR?

Güneşin verdiği zararlı etkileri binaların içerisine taşımamak ve hem canlı hem cansız varlıkların daha rahat ve sağlıklı şekilde varlıklarını sürdürebilmeleri için önemli görev üstlenen yapılar olan güneş kırıcı sistemler bir bakıma binaların güneş gözlüğü anlamına da gelir. Burada asıl amaç bu ışıkların tamamen engellenmesi değil, sağlıklı bir şekilde yeteri kadarının alınması ve bu enerjiden verimli şekilde faydalanılmasıdır. Eğer güneşten tamamen korunmak isteniyorsa düz bir duvar örülerek tamamen güneş ışığı arkada bırakılabilir. Aynı zamanda estetik açıdan da binalara fayda sağlayan bu sistemler birçok farklı şekilde karşımıza çıkar. Bunlardan başlıcaları hakkında bilgiler verecek olursak :

-Öncelikle bu sistemleri iç sistemler ve dış sistemler olarak en başta ikiye ayırmak gerekir. Buna göre binaların veya özellikle pencere önlerinin bu zararlı ışıklara istenilen şeklide geçit verilebilmesi için güneş kırıcı perde sistemleri uygulanır. Buna göre güneş kırıcı perdeler : sunscreen adı altında da görülebilir. Yatay olarak parçalı halde bulunan stor perdeler, metal, plastik veya ahşap jaluziler, veya dikey halde bulunan parçalı güneş kırıcı perdeler bu sistemlerden bazılarıdır. Bu sistemler manuel ya da motorlu olarak kullanılabilir.

-Basit kullanımda dış sistemler olarak panjur veya tente sistemlerini de verebiliriz. Bu sistemler pencere önlerine veya balkon altlarına kurularak güneş etkisinin içeriye veya bina önüne düşmesini engeller. Son dönemde açılır tavan sistemleri de bu alanda gelişmiştir.

-Dış sistemler olarak diğer önemli bölüme geçer isek, basit şekilde pencere veya balkon önlerinde kullanılmayıp binanın temel bir parçası konumunda bulunan güneş kırıcı paneller burada önemli şekilde yer alırlar. Buna göre genellikle alüminyum veya diğer metal malzemelerden üretilen bu sistemler binaya yüzeysel olarak veya dik şekilde monte edilirler ve güneş ışığını istenen yönlerden keserler.

-Binanın dış cephesine yüzeysel olarak kaplanan yatay veya düşey kanatlar halinde ana konstrüksiyon sistemine bağlı olan güneş kırıcı paneller sabitlenirler istenilen şekilde aralıkları ayarlanarak güne ışığından maksimum verimin alınması sağlanır. Bu sistemlerin kurulduğu yapılar genelde tamamen camekanlıdır ve ayrıca bir perdeleme işlemine gerek kalmaz. Bir diğer sistem olan aerofin sistemlerde ise binaya monte edilen yine aynı tarz kanat sistemleri hareketli halde olarak gün ışığına göre şekil değiştirebiliyor.

-Son olarak bahsedebileceğimiz modeller ise binaların çatılarının saçak kısımlarının ileriye doğru uzatılmasıyla beraber yukarıdan gelen ışığın gölgelenerek aşağı kısımlara daha sağlıklı şekilde gelmesini sağlayan güneş kırıcı sistemlerdir. Bu sistemler her kata uygulanabilir ve genellikle 1.katlara uygulanarak bina önündeki kaldırım veya kafe alanı mesafelerinin daha az etkilenmesini sağlar.

Güneş Kırıcı Sistemlerin Faydaları

Estetik katkısının yanında teknik olarak da birçok faydaya sahip olan güneş kırıcı sistemler, özellikle son dönemlerde modern yapılar içerisinde ve yapının temel bir parçası olarak kendine daha fazla yer bulmaya başlamıştır. İç mekanlarda bulunan perde sistemlerinin son dönemlerde ne kadar geliştiğine ve çeşitlendiğine zaman içinde şahit olduk. Bugün stor perdelerden zebra perdelere, jaluzilerden iç panjur sistemlerine kadar birçok basit güneş kırıcı sistemler farklı dekorasyonlar içinde yer almaktadır. Bu sistemlerin yanında daha kapsamlı sistemler olarak direkt olarak binaya dışarıdan uygulanan gölgelendirme faaliyeti gören birçok özel sistem de bulunmaktadır. Binaya adeta güneş kalkanı olma görevi gören bu yapılar özel konstrüksiyon işlemleri ile kurulurlar ve birçok farklı modeli bulunmaktadır.

Asıl amaç güneş ışıklarının tamamen engellenmesi değil, sağlıklı bir şekilde yeteri kadarının alınması ve bu enerjiden verimli şekilde faydalanılmasıdır.

Temel amaç olarak gün ışığının tamamen vazgeçilemeyecek bir enerji olmasından dolayı bu ışığın bina içerisine veya dış etki alanına insan ve diğer varlıklara en verimli ve sağlıklı şekilde ulaşabilmesini sağlamayı verebileceğimiz bu sistemlerin sağladıkları faydalardan başlıcalarından bahsedecek olursak :

-İçeriden uygulanan perde veya panjur tipi güneş kırıcı sistemler güneş ışığının ve beraberinde getirdiği ısının istenildiği taktirde önüne geçilmesini sağlar. Kaliteli bir perde sistemi adeta bina için güneş gözlüğü vazifesi görür ve sağlıklı kullanıldığında yüzde 86′ya varan bloklama yapabilirler.

-Güneş ışığının sadece yararlı veya zararlı etkilerinden söz edilemez. Direkt olarak alındığında cilt problemleri, cansız varlıklar için solma veya aşırı ısınma gibi problemlere yol açan güneş ışınları bunun yanında yaz aylarında enerji sarfiyatını da soğutma noktasında artırır. Buna göre mekan içinde yaşam kalitesi de üst düzeyde tutulmaya çalışılır.

-Diğer bir yandan güneş ışınlarının tamamen dışarıda bırakılması da özellikle bitkiler için hayati önem taşırken insanlar ve hayvanlar için de vücuda alınması gereken bir enerjidir. Güneş ışığının uzun süre alınmaması psikolojik olarak da bireyleri etkiler. Bu yüzden güneş kırıcı sistemler tamamen kapatma değil, kanatlı sistemlerle gölgeleme ve etkiyi yok etme yerine azaltarak uygun hale getirme görevini üstlenirler.

-Özellikle dışarıdan kurulan güneş kırıcı sistemler sayesinde güneş ışıklarını azaltmak için binanın dışarıya bakan gözleri olarak pencereler sınırlı tutulmaktadır. Bu sistemlerin uygulandığı mekanlarda tamamen açık cephelerin uygulanması ferahlık ve estetik açısından kullanım alanı katarken güneş ışıklarının rahatsız edici etkisi ortadan kalkar.